Урок четвертый, Дүртенче дәрес
Ничек хәл белешәбез?
Как справляемся о здоровье (настроении)?
Прочтите несколько раз.
|
|
Новые слова:
| Хәлләр ничек? (самый распространенный и нейтральный вариант)
Нихәл?/ Хәлләр? (в разговорной речи) Ни хәлләр бар? (в разговорной речи) яхшы/ әйбәт бик яхшы/ бик әйбәт шәп начар начар түгел ярыйсы уртача беркөе ал да гөл Ә мин авырып торам |
Как дела?
Как дела? Как дела? хорошо очень хорошо отлично плохо неплохо нормально средне по-прежнему все отлично А я вот болею |
Прочитайте диалоги и запомните.
- Хәлләр ничек, Гүзәл ханым?
- Рәхмәт, яхшы.
- Хәлләр ничек, Дамир әфәнде?
- Әйбәт, рәхмәт.
- Нихәл, Азат?
- Ал да гөл, рәхмәт!
- Ләйсән, сәлам!
- Сәлам, Булат!
- Хәлләр яхшымы?
- Ярыйсы, рәхмәт, Булат. Ә син нихәл?
- Рәхмәт, шәп!
Дополните диалоги:
- Хәлләр ничек,….?
- ……., рәхмәт ,…….
- Исәнме, …..!
- Сәлам,…….!
- Хәлләр ничек,…..?
- …….. Ә син……?
- ……, рәхмәт.
Предмет турында ничек сорыйбыз?
Как спрашиваем о предмете?
Прочитайте.
|
|
NB! Не забываем про использование вопросительных частичек -мы/-ме
Новые слова:
| бу
нәрсә? дәфтәр китап Дополнительные слова для изучения: өй тәрәзә тәрәзә төбе ишек түшәм идән өстәл урындык карават |
это
что? тетрадь книга
дом окно подоконник дверь потолок пол стол стул кровать |
Дополните диалоги.
-….?
– Бу урындык.
– Ә бу….?
– Бу…..
– …….?
– Юк. Бу өстәл түгел.
-……..?
– Әйе. Бу урындык.
Предметның кемнеке булуы турында ничек сорыйбыз?
Как спрашиваем о принадлежности предмета кому-либо?
Прочитайте несколько раз.
|
|
Прочтите предложения.
| Бу китап Салаватныкы.
Бу телефон Ләйсәннеке. Бу рюкзак Русланныкы. |
Это книга Салавата.
Это телефон Ляйсан Это рюкзак Руслана |
Ответьте на вопросы.
- Гафу итегез, бу диск кемнеке? Пример: Бу диск Ленаныкы.
- Бу дәфтәр кемнеке?
- Бу сумка Әлфиянекеме?
- Бу урындык Азатныкымы?
- Бу китап Гүзәлнекеме?
- Бу компьютер Булат әфәнденекеме?
- Бу пакет Әнисә ханымныкымы?
Бу телефон Әнәснекеме?
Игътибар итегез! Обратите внимание!
Вот мы и столкнулись с вами впервые с более сложными конструкциями слов, когда слова удлиняются за счет аффиксов и частичек: ханымныкымы, Гүзәлнекеме, әфәнденекеме.
Давайте разберем эти слова.
ханымныкымы= ханым (существительное, форма не меняется)+ныкы (аффикс принадлежности)+ мы (вопросительная частица)
Гүзәлнекеме= Гүзәл (женское имя) + неке (аффикс принадлежности, выбираем именно этот мягкозвучащий аффикс, т.к. имя Гүзәл имеет мягкие гласные) + ме (вопросительная частица, выбор частицы также предопределен законом сингармонизма)
әфәнденекеме = әфәнде (существительное, форма не меняется) + неке (аффикс принадлежности) + ме (вопросительная частица). Вопросительные частицы –мы/-ме всегда находятся в самом конце слова
Продолжите предложения:
Бу газета…… Пример: Бу газета Алсуныкы.
Бу чәй……
Бу документ…..
Бу билет……
Бу журнал…..?
Бу блокнот…..?
Бу кофе….?
Бу машина…..?
Новые слова:
Личные местоимения
мин – я
син – ты
ул – он\она\оно
без – мы
сез – вы
алар – они
Притяжательные местоимения
минеке – мой/ моя/ мое
синеке – твой/ твоя/ твое
аныкы – его/ ее
безнеке – наш/а
сезнеке – ваш/а
аларныкы – их
Видеоролик по теме “местоимения”:
Прочитайте и переведите предложения:
Бу китап минеке. Бу урындык синеке. Бу телефон аныкы. Бу өстәл безнеке. Бу дәфтәр сезнеке. Бу өй аларныкы.
Ответьте на вопросы:
Пример:Бу диск синекеме?
Бу диск минеке/ Бу диск минеке түгел/ Бу диск аныкы.
Бу дәфтәр минекеме? Бу өй аларныкымы? Бу өстәл аныкымы? Бу урындык сезнекеме? Бу рюкзак кемнеке? Бу компьютер безнекеме?
Продолжите предложения:
Бу машина Марат…
Бу фотоаппарат Сания…..?
Бу сүзлек Фәрит…..
Бу китап Алсу….?
Бу компьютер мин…..?
Б дәфтәр без…..
Бу альбом алар….?
Бу телефон син….?
Составьте диалог по образцу:
- Бу папка Тимурныкымы?
- Әйе, аныкы.
- Ә бу рюкзак кемнеке?
- Булатныкы.
Рәхмәт! Спасибо!